De een kan niet geloven dat het bestaat, terwijl de ander er al jaren door wordt geteisterd. In 2017 kregen ruim een half miljoen mensen in Nederland te maken met pesten op de werkvloer. Dat zegt de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO). Dit soort gedragingen zullen altijd blijven bestaan, maar met de juiste aanpak kun jij pesten op de werkvloer tegengaan.
Het Nederlands Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid omschrijft pesten als “herhaaldelijk negatief gedrag van collega’s of de leidinggevende waar tegen iemand zich niet (meer) kan verdedigen”. Het gaat hierbij verder dan een paar flauwe, persoonlijke grappen. Het kan gaan om uitschelden, kleineren, buitensluiten, negeren of het geven van onnodige kritiek. Zelfs roddelen kan worden gezien als pesten op de werkvloer. Het blijft echter moeilijk om objectief vast te stellen wat pesten is. Soms heeft degene die pest bijvoorbeeld niet door hoe kwetsend of beledigend hij kan overkomen, maar vaak kun je spreken van een negatieve intentie.
De oorzaak van pesten op de werkvloer
Pesten op de werkvloer kent vrijwel dezelfde redenen als waarom kinderen elkaar pesten op school. Het heeft over het algemeen de intentie om een ander te domineren en angst en ongemak te veroorzaken voor een beoogd slachtoffer. Kortom, gedrag richting iemand anders met een negatieve intentie.
Iemand die ‘pestgedrag’ vertoont, kan zichzelf soms verdedigen met het argument dat hij niet wist welke impact hij op een ander had. Een persoon kan zich verschuilen achter deze onwetendheid. Maar blijf bewust van de keuzes van deze persoon. Pesten is een vrije keuze. Als iemand herhaaldelijk een ander heeft gekleineerd, beledigt of buitengesloten, kun je vaak zelf wel bedenken dat dit een negatief effect heeft op de ander.
Het effect van pesten op werk
Pesten heeft nooit een positieve klank gekend. Kinderen eindigen soms huilend bij de docent. Op latere leeftijd kunnen de gevolgen van pesten echter een grotere impact hebben op het leven van een persoon. Volgens de universiteit van Manitoba heeft pesten op het werk zelfs een grotere impact dan seksuele intimidatie. Dat komt, zeggen zij, doordat gepeste werknemers meer stress vertonen op het werk, zich minder verbonden voelen met het bedrijf en meer angst en boosheid ervaren.
Meerdere studies en veel verhalen van ervaringsdeskundigen hebben laten zien dat pesten op de werkvloer kan leiden tot stress, angst, paniekaanvallen, slaapproblemen, hoge bloeddruk en zelfs (maag)zweren. Al deze factoren hebben weer effect op het prestatievermogen van de werknemer en zelfs het privéleven van deze persoon. Volgens Verywell Mind gaat het hierbij om moeite bij het maken van keuzes, niet of moeilijk kunnen concentreren, minder zelfvertrouwen en minder productiviteit.
Maatregelen tegen pesten op de werkvloer
Het lijkt logisch dat pesten op de werkvloer voor niemand voordelig is. Daarom is het goed om dergelijk gedrag aan te pakken op het werk. Iedereen is verantwoordelijk voor de sfeer op de werkvloer. Dit zijn een aantal dingen die je kunt doen om pesten aan te pakken op de werkvloer.
Definieer de werkcultuur
Maak duidelijk welke waarden belangrijk zijn op de werkvloer. Door in gesprek te gaan met werknemers en leidinggevenden over welke waarden (of welke regels) belangrijk zijn, benadruk je nog eens welk gedrag wordt verwacht van de mensen op het werk. Wees niet bang om grondig en uitgebreid te spreken over deze zaken. Je besteedt tenslotte bijna de helft van je tijd op het werk. Het is meer dan logisch om duidelijke afspraken te maken over hoe je met elkaar omgaat en welke verdere verwachtingen er zijn van iedereen.
Train mensen in het omgaan met pesten
Het organiseren van trainingen op het gebied van pesten. Het klinkt misschien kinderachtig, als iets dat meer voor een basisschool opgaat, maar een training kan mensen daadwerkelijk kracht geven. Hierbij wordt het duidelijk dat pesten een fundamenteel probleem is en dat meerdere mensen hiermee te maken hebben. Daarnaast kan het iedereen in zijn kracht zetten om te leren over assertief handelen, ‘nee’ zeggen en beslissingen maken.
Praat over pesten
Geef pesten aan als het gebeurt. Zorg ervoor dat er altijd over dit soort zaken gesproken kan worden. Hierdoor durft iemand zich eerder uit te spreken als hij of zij gepest wordt en is het tevens minder verleidelijk voor ‘pesters’ om te pesten.
Geef relevante en constructieve feedback
Let ook zelf op wat je zegt tegen anderen. Ga in gesprek en leer leidinggevenden en werknemers over het geven van opbouwende, constructieve kritiek. Uitspraken als “elke sukkel kan deze taak uitvoeren” kan namelijk worden gezien als pesten. Wees voorzichtig met je taalgebruik en geef alleen relevante, constructieve feedback.
Zero tolerance
Tot slot blijft er nog een maatregel over, en dat is het invoeren van een zero tolerance omgeving op het werk. Geef duidelijk aan dat elke vorm van pesten of vergelijkbaar gedrag gepaard gaat met een bepaalde consequentie. Het is meer dan normaal om te verwachten dat collega’s met respect met elkaar omgaan. Gebeurt dit niet dan kun je overgaan op een zero tolerance beleid. Sommige consequenties kunnen het toch wel erg onaantrekkelijk maken om te pesten.
Conclusie pesten op de werkvloer
Pesten op de werkvloer komt dus vaker voor dan je misschien zou denken. Het probleem ontkennen mag verleidelijk zijn maar daarmee lossen we het niet op. Ga dus aan de slag met de oplossingen om pesten op het werk te verbannen of schakel een bedrijfscoach in.